- Coraz większe zanieczyszczenie powietrza generuje potrzebę zadbania o jego jakość. W domowych warunkach rozwiązaniem może być oczyszczacz powietrza.
- Aby wybrać odpowiedni oczyszczacz powietrza należy wyposażyć się w wiedzę na temat kluczowych parametrów różniących poszczególne modele.
- Tryb automatyczny, możliwość sterowania aplikacją, obecność filtru Hepa - to cechy, z których ucieszy się większość użytkowników.
Decyzja dotycząca zakupu oczyszczacza nie jest łatwa. Duży wybór urządzeń o różnych parametrach sprawia, że konsument staje przed nie lada dylematem. Skuteczność różnego rodzaju filtrów, poziom hałasu, dodatkowe funkcje takie jak jonizacja lub nawilżanie powietrza to tylko niektóre z czynników, które wpływają na ostateczną decyzję, który oczyszczacz powietrza wybrać. Zanim zadecydujemy który oczyszczacz powietrza kupić weźmy pod uwagę metraż pomieszczenia, w którym chcemy umieścić urządzenie oraz porównajmy te dane z informacjami deklarowanymi przez producenta. Finalny wybór zawsze będzie pewną wypadkową pomiędzy wydajnością, ceną samego urządzenia, jak i filtrów, które trzeba wymieniać w czasie eksploatacji oczyszczacza. Konkretnych użytkowników mogą przekonać również dodatkowe walory konkretnych modeli np. obsługa poprzez aplikację mobilną, wielość trybów pracy lub design, który harmonijnie komponuje się z wystrojem wnętrza mieszkania.
Jak działa oczyszczacz powietrza?
O potrzebie oczyszczania powietrza mogą się przekonać mieszkańcy wielkich miast, w których stężenie smogu regularnie przekracza bezpieczne normy, o czym informują specjalne aplikacje mobilne oraz doniesienia medialne. Wskaźnik zanieczyszczenia powietrza w największych polskich aglomeracjach regularnie przekracza poziom dopuszczalny (50 µg/m3 dla pyłów PM10). Celem działania domowych oczyszczaczy powietrza jest usuwanie szkodliwych cząstek m.in. pyłów zawieszonych, alergenów, bakterii, wirusów i innych drobnoustrojów. Szczególnie zbawienny wpływ działania urządzenia powinni odczuć zwłaszcza alergicy oraz osoby zmagające się z chorobami układu oddechowego np. astmatycy, ale także osoby, których oczy są wrażliwe na unoszące się w powietrzu drobiny kurzu.
Oczyszczacze zaciągają powietrze poprzez wentylator i przepuszczają je przez wbudowane w urządzenie filtry. Tak oczyszczone powietrze wpuszczane jest z powrotem do cyrkulacji w pomieszczeniu, w którym znajduje się urządzenie. Większość urządzeń tego typu jest wyposażonych w system filtracyjny składający się z kilku filtrów. Najczęściej są to: filtr wstępny, filtr węglowy oraz filtr Hepa.
Filtr wstępny to zazwyczaj siatka wykonana z tworzywa sztucznego, której zadaniem jest odseparowanie od kolejnych filtrów największych zanieczyszczeń takich jak grudki kurzu, widoczne pyłki lub np. sierść zwierząt domowych. Filtr wstępny należy czyścić zgodnie z zaleceniami producenta. Najlepiej robić to odkurzaczem na średniej lub niskiej mocy ssania, tak aby nie uszkodzić konstrukcji. Ten rodzaj filtra można również delikatnie przecierać wodą, należy jednak pamiętać, aby przed włożeniem go z powrotem do urządzenia był absolutnie suchy.
Filtr węglowy bardzo często swoją budową przypomina plaster miodu. W sąsiadujących komorach zamknięte są granulki węgla. Filtr węglowy chroni między innymi przed lotnymi związkami organicznymi, zarodnikami pleśni, gazami, nieprzyjemnym zapachem, dymem papierosowym itd. Ze względu na specyficzną budowę filtr wyłapuje zatem unoszące się w powietrzu resztki chemii gospodarczej (np. środków czyszczących), produktów do pielęgnacji roślin, nieprzyjemnych zapachów wytwarzanych w trakcie przygotowywania posiłków i wielu innych substancji, które mogą szkodzić układowi oddechowemu lub powodować, że przebywanie w pomieszczeniu wiąże się z dyskomfortem (odór). Ten typ filtra zazwyczaj trzeba wymienić po pewnym czasie eksploatacji i nie należy go samemu czyścić. Część urządzeń jest w stanie sama poinformować o potrzebie wymiany filtra z węglem aktywnym.
Filtr Hepa (High Efficiency Particulate Air) uważa się za najskuteczniejszy oręż w walce z zanieczyszczonym powietrzem. Jest zbudowany z arkuszy, które są złożone w gęstą harmonijkę otoczoną ramą. Dzięki gęstej budowie filtr Hepa jest w stanie zatrzymać bakterie, pyły, roztocza, alergeny.
W zależności od specyfiki konkretnego urządzenia filtry różnych rodzajów mogą być sprzedawane oddzielnie lub jako jeden moduł all in one (najczęściej w przypadku urządzeń, gdzie filtr ma cylindryczną budowę). Urządzenia wyposażone w funkcję nawilżania powietrza wymagają również regularnej wymiany filtra wodnego lub tzw. maty ewaporacyjnej.
Dodatkowe funkcje oczyszczacza powietrza
Zdarza się, że dany oczyszczacz powietrza ma funkcje, które znacząco podwyższają jego opłacalność, ponieważ łączy w sobie cechy kilku urządzeń naraz. Wybierając odpowiedni oczyszczacz, nie trzeba będzie oddzielnie inwestować w nawilżacz powietrza. Część oczyszczaczy z powodzeniem zastąpi również jonizatory powietrza oraz odświeżacze (poprzez możliwość dyfuzji olejków eterycznych).
Oczyszczacze powietrza z jonizatorem
Rolą jonizatora jest produkcja jonów ujemnych. Ze względu na wszechobecne działanie urządzeń elektronicznych powietrze w domach wypełniane jest dodatnio naładowanymi jonami, które przenoszą zanieczyszczenia, zarodniki pleśni, grzybów, a także roztoczy. W styczności z jonami ujemnymi, jony dodatnie są neutralizowane, a wspomniane cząsteczki, zamiast unosić się swobodnie w przestrzeni, osiadają na podłodze i innych powierzchniach. Dzięki temu ryzyko, że alergicy będą narażeni na nadmierne wdychanie tych niebezpiecznych substancji, znacząco maleje. Podobnie jak w przypadku wielu klimatyzatorów, producenci oczyszczaczy powietrza wyposażają urządzenia w funkcję jonizacji. Obecność tej funkcji powinni docenić zwłaszcza alergicy, astmatycy oraz rodzice dzieci, u których stwierdzono te schorzenia.
Oczyszczacze powietrza z nawilżaczem
Suche powietrze nie jest korzystne dla zdrowia skóry, jak i układu oddechowego. Problem staje się szczególnie dotkliwy zimą, w sezonie grzewczym przy stale działających kaloryferach. Skutki suchego powietrza mogą być obserwowane poprzez szereg dolegliwości od podrażnień oczu, alergii, kaszlu, krwawień z nosa, bólów głowy aż po bezsenność i inne problemy związane z jakością snu.
Wilgotność określa się poprzez procentowy udział pary wodnej w powietrzu. Możesz ją zmierzyć za pomocą higrometru. Zalecana wilgotność powietrza w domu mieści się w zakresie między od 30% a 50%. Oddychanie powietrzem o zwiększonej wilgotności jest zalecane alergikom i astmatykom. Za zwiększoną wilgotność powietrza "podziękują" także rośliny. Nawilżone powietrze sprzyja ich zdrowemu rozwojowi.
Zanim zdecydujesz się na oczyszczacz powietrza z nawilżaczem, musisz rozważyć kilka czynników, które mają wpływ na użytkowanie urządzeń typu 2 w 1. Nawilżacz powietrza powinien pracować w oparciu o wodę destylowaną, ponieważ ta czerpana bezpośrednio z domowego kranu może być za twarda. Będzie to skutkowało zarówno zmniejszoną efektywnością pracy urządzenia, szybszym zużywaniem się filtrów, jak i rozpylaniem w pomieszczeniu kamiennego osadu, który z czasem może okazać się uciążliwy w sprzątaniu. Zwiększona wilgotność to niestety również przyjazne środowisko dla rozwoju grzybów i pleśni, które mogą się okazać równie dużym problemem dla alergików co wysuszone powietrze. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by używać funkcji nawilżania sporadycznie, jedynie czasem napełniając zbiornik wodny. Należy również pamiętać, że oczyszczacz powietrza z nawilżaczem wymaga do pracy regularnej wymiany kolejnego elementu. Filtr wodny może się zużywać co 2-3 miesiące, ale wydajność tego modułu będzie zależeć od konkretnego producenta i modelu.
Na co zwrócić uwagę wybierając oczyszczacz powietrza?
Dobry oczyszczacz pozwoli uzyskać znacznie lepszą jakość powietrza, zniwelować nieprzyjemne zapachy, ale praca urządzenia będzie wiązać się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na energię elektryczną oraz dyskomfortem przebywania w pomieszczeniu, w którym hałasuje wiatrak. Powietrze w pomieszczeniach, w których pracuje oczyszczacz, będzie tym czystsze, im dłuższa będzie nieprzerwana praca urządzenia. Odpowiedzią na to wyzwanie są różnorodne tryby pracy, jakie oferują współczesne oczyszczacze powietrza.
Tryby pracy oczyszczacza powietrza
Większość oczyszczaczy powietrza jest wyposażona w tryb automatyczny polegający na monitorowaniu, w jakim stopniu powietrze wokół urządzenia jest czyste i aktywowaniu odpowiedniej mocy jedynie, gdy zachodzi taka potrzeba. Taki tryb pracy oferuje szereg korzyści. Po pierwsze, wbudowane w urządzenie czujniki sprawiają, że jeśli sytuacja tego nie wymaga, oczyszczacz nie wchodzi na wyższe obroty, dzięki czemu oszczędza energię. Równocześnie przebywanie w pomieszczeniu, gdzie oczyszczacz powietrza pracuje na niższych obrotach, jest bardziej komfortowe ze względu na niższy poziom hałasu wytwarzany przez wiatrak.
Wiele oczyszczaczy powietrza oferuje również tryb nocny, który ma na celu ograniczyć wchodzenie przez urządzenie na wysokie obroty. To dobre rozwiązanie np. w pokoju dziecka, które posiada lekki sen i wymaga dużej ciszy, aby spać w spokoju. Dla zdrowego snu zaleca się również zaciemnienie sypialni, dlatego tryb nocny oczyszczaczy powietrza to najczęściej również opcja zminimalizowania ilości światła emitowanego przez diody na obudowie. Rano, po śnie możemy przestawić urządzenie do trybu automatycznego bądź na pełną moc po opuszczeniu pomieszczenia, tak aby móc wrócić do pokoju, gdzie powietrze jest już czyste, a nie musieć przebywać w nim w czasie, gdy z oczyszczacza wydobywa się hałas.
Poziom hałasu oczyszczacza powietrza
Głośność pracy urządzenia to jeden z aspektów, który może interesować potencjalnego kupca. Praca wentylatora oczyszczacza powietrza wiąże się z docierającym z urządzenia szumem, który w zależności od obrotów spowoduje mniejszy lub większy dyskomfort. Wielu producentów może chwalić się, że oczyszczacz powietrza został wyposażony w funkcję cichej pracy, jednak należy pamiętać, że oczyszczanie przy cichej pracy nie będzie wydajne, zwłaszcza w przypadku większych pomieszczeń.
Dobry wybór stanowiący kompromis między hałasem a siłą oczyszczania będzie korzystanie z trybu pracy automatycznej. Urządzenie wykrywając unoszący się w pomieszczeniu kurz, pyły i inne zanieczyszczenia, czasowo zwiększy moc, aby później pracować ciszej. Poza trybem automatycznym, aby ograniczyć ekspozycje domowników na hałas, można ręcznie wpływać na natężenie pracy oczyszczacza. Przykładowa sytuacja może wyglądać tak: wiemy, że idziemy z dzieckiem lub czworonogiem na spacer, dlatego opuszczając mieszkanie, włączamy oczyszczacz na pełną moc oczyszczania (być może z równoczesnym nawilżeniem lub jonizacją, jeśli nasze urządzenie posiada te funkcje), a po powrocie włączamy tryb automatyczny lub pracy cichej, na niskich obrotach, gdy wiemy, że urządzenie wykonało już najcięższą pracę.
Możliwość sterowania oczyszczaczem powietrza za pomocą aplikacji
Sterowanie oczyszczaczem powietrza za pomocą smartfona i aplikacji jest oferowane przez coraz większą ilość producentów urządzeń. Aplikacja pozwala na tworzenie wielu scenariuszy automatyzacji pracy oczyszczacza na podstawie parametrów powietrza lub innych warunków związanych z domową siecią WiFi i całym ekosystemem urządzeń inteligentnego domu. Przykładowe scenariusze automatyzacji mogą wyglądać następująco:
-
Poziom zanieczyszczenia pyłami PM2,5 przekroczył określoną wartość -> urządzenie wchodzi w tryb pełnej mocy;
-
Smartfon użytkownika rozłączył się z siecią WiFi -> urządzenie zaczyna jonizację pomieszczenia;
-
Zawsze o godzinie 16:00 urządzenie zaczyna nawilżać i jonizować pomieszczenie przez godzinę;
-
Poziom wilgotności w pomieszczeniu spadł poniżej określonej wartości -> urządzenie zaczyna nawilżać powietrze do osiągnięcia określonego poziomu;
-
O godzinie 22:00 włącza się tryb nocny;
Poza samym sterowaniem przy pomocy smartfona, aplikacje smart home często potrafią dostarczać cennych informacji i statystyk. Być może wskaźnik zanieczyszczenia powietrza wskaże, że codziennie w konkretnych porach dnia, gdy za oknem prowadzone są prace remontowe, zanieczyszczone powietrze wypełnia pomieszczenie.
Wielu producentów umożliwia sterowanie oczyszczaczami za pomocą asystentów głosowych: asystent Google, Amazon Alexa lub Apple Siri oraz połączenie z aplikacjami, które integrują i ujednolicają sterowanie urządzeniami różnych producentów wewnątrz pojedynczej aplikacji. Te rozwiązania to Google Home i Apple HomeKit. Warto sprawdzić, czy dana marka wspiera te systemy, zwłaszcza jeśli w przyszłości chcemy rozbudowywać kolekcję urządzeń inteligentnego domu, sięgając po urządzenia różnych producentów.
Aplikacje towarzyszące oczyszczaczom powietrza to także większe bezpieczeństwo eksploatacji urządzenia. Powiadomienie na telefon przypomni o konieczności wymiany części eksploatacyjnych, w zależności od modelu np. filtru Hepa, węglowego, wodnego itd. Dzięki temu alergeny, wirusy, bakterie będą filtrowane, a pracę urządzenia będzie charakteryzować oczekiwana wydajność.
Na co zwrócić uwagę, zanim dokona się zakupu oczyszczacza powietrza?
Powodów, dla których zdecydujemy się na kupno oczyszczacza powietrza, może być wiele: jeden z domowników cierpi na chorobę układu oddechowego, wiemy, że żyjemy w miejscu, gdzie jakość powietrza pozostawia wiele do życzenia, chcemy profilaktycznie zadbać o zdrowie i dobre samopoczucie rodziny.
Niezależnie od tego, dlaczego chcemy umieścić w mieszkaniu lub domu oczyszczacz powietrza, przed zakupem urządzenia warto uzbroić się w niezbędną wiedzę. Najlepiej zapoznać się dokładnie z opisem specyfikacji na stronie producenta. Parametry, na które należy zwrócić szczególną uwagę to:
-
rodzaj filtrów — część urządzeń nie posiada filtru Hepa, który jest najważniejszą ochroną wobec najmniej widocznych zagrożeń: bakterii, wirusów, alergenów. Najbardziej rozbudowane systemy posiadają kilka filtrów, wstępny — hamujący większe zanieczyszczenia, węglowy pochłaniający zapachy oraz Hepa — najszczelniejszy. Inne oczyszczacze posiadają kilka filtrów zintegrowanych w jeden moduł;
-
powierzchnia oczyszczanych pomieszczeń — większe przestrzenie wymagają urządzeń o większej mocy lub potrzebują większego czasu na pełne oczyszczenie;
-
tryby pracy — różne ustawienia pozwalają uzyskać kompromis między mocą oczyszczania a poziomem hałasu. Tryb automatyczny sprawia, że urządzenie jest niemal bezobsługowe;
-
zapotrzebowanie na prąd wyrażone w Watach (pamiętaj, że urządzenie przez większość czasu nie musi pracować na maksymalnej mocy);
-
funkcje dodatkowe — nawilżacz powietrza zintegrowany w oczyszczaczu zwiększy komfort oddychania, ale konieczność uzupełniania zbiornika i filtru wodnego to kolejne koszty. Nawilżanie powietrza wiążę się również z ryzykiem stworzenia korzystnych warunków do rozwoju pleśni i grzybów. Jonizacja sprawia, że w pokoju oddycha się przyjemniej, a kurz gromadzi się na powierzchniach, a nie w powietrzu;
-
Sterowanie smartfonem — umożliwi skonfigurowanie automatyzacji, kontrolę pracy urządzenia, nawet gdy jesteśmy poza domem. Aplikacja przypomni o konieczności wymiany filtrów, a także wyświetli szereg informacji przydatnych w walce z pyłami, alergenami, bakteriami itd.
Różne modele oczyszczaczy powietrza dostępnych na rynku odpowiadają na inne potrzeby konkretnych konsumentów. Aby być zadowolonym z zakupu i cieszyć się oczyszczonym powietrzem przez długi czas, należy przed zakupem dokładnie przeczytać specyfikację urządzenia opisaną przez producenta oraz sprawdzić, czy spełnia nasze oczekiwania. Czas poświęcony na wybór odpowiedniego urządzenia na pewno nie będzie stracony i zwróci się poprzez uzyskane zdrowie układu oddechowego całej rodziny.
